Posezanje za kreditima dugododišnja je praksa lokalnih zajednica u Hercegovini. Obrazlažu se, uglavnom, finansiranjem projekata, ali nerijetko, i plaćanjem tekućih obaveza.
Na finansijsku gimnastiku prinuđeni su zbog neusklađenosti planova, viška zaposlenih i redovnih obaveza, u odnosu na raspoloživi budžetski novac. Prema dostupnim informacijama, nijedna lokalna zajednica nije dosegla dozvoljeni prag zaduženosti, od 18 procenata.
Da bi se upustili u to, tvrde čelni ljudi, potrebna je čvrsta zaleđina, koju nema nijedna lokalna zajednica. Uz prethodnu kalkulaciju, Nevesinje se, 2017., zadužilo 3,5 miliona, da bi pokrili deficit, refinansirali naslijeđene dugove i finansirali kapitalne projekte.
– Za infrastrukturu i uređenje ulica, sportsku dvoranu, izgradnju spomenika. Planirali smo i za Dom kulutre, ali smo dobili donacije Vlada Srpske i Srbije – rekao je Milenko Avdalović, načelnik Opštine Nevesinje.
To je Nevesinju pomoglo da uštedi solidnih 760.000 maraka. Čelni ljudi kažu da, iako zakon dozvoljava zaduženje do 18 odsto, u odnosu na redovne prihode, krpljenje finansijskih rupa kreditom vodi u opasnu zamku. Krediti su nužno zlo.
– Kad gledate, od našeg budžeta od 1,8 miliona, vi da izdvojite za infrastrukturu 600.000 KM, to jer nemoguće, jer imate toliko obaveza – smatra Darko Krunić, načelnik Opštine Ljubinje-Trebinje.
Opština Gacko, jedna od lokalnih zajednica sa najvećim budžetom po glavi stanovnika u Srpskoj, zadužila se sedam miliona da bi riješila vodosnabdijevanje. Projekat nije doveden do kraja, ali kredite uredno vraćaju.
– Naši mjesečni anuiteti su 98.000 maraka, na budžet od 9,5 miliona, to je oko 12%, tako da nemamo problem – istakao je Radojica Antunović, zamjenik načelnika Opštine Gacko.
Mjesečni anuiteti Trebinja iznose 138.000 maraka, na ime namjenskih kredita. S obzirom na iznos redovnih prihoda, nisu značajno opterećenje. Razvoj grada i kapitalne projekte finansiraju i vlastitim budžetom.
Interesantno je da najmanja opština, Istočni Mostar, nema dugovanja. Bileća je, za to, jednim od kredita morala da isplaćuje zarade zaposlenima i dugove dobavljačima, a garanciju su tražili i od Vlade Srpske.
Račun je, trenutno, u blokadi. Berkovićima, tvrdi načelnik, nije problem četiri procenta opterećenja na redovne prihode, ali svako naredno, na ionako skroman budžet, vodilo bi u neizvjesnost.
RTRS