Portal BUKA i ranije je pisao o odlukama osnovnih sudova iz Prijedora i Banjaluke u vezi sa kažnjavanjem građana tokom vanrednog stanja.
Još jedna presuda ide u korist stanovnika Republike Srpske u odnosu na Republički štab za vanredne situacije.
Naime presudom Osnovnog suda u Banjaluci iz 8.6.2021. godine oslobođen je odgovornosti Edina Puškara iz Banjaluke, inače člana neformalne grupe “Pravda za Davida”.
Njega je banjalučka policija teretila da je počinio prekršaj na način da nije postupio po Zaključku Republičkog štaba za vanredne situacije iz 10.4.2020. godine, kojim se zabranjuje svim građanima okupljanje u grupama većim od tri osobe gdje se tom prilikom nalazio u grupi od oko desetak osoba, čime je prekršen Zakon o javnom redu i miru.
Policija je tvrdila da je članom 22. Zakon o javnom redu i miru propisano da onaj ko ne postupi po naredbi ili rješenju državnog organa u vezi s aograničenjem ili zabranom kretanja ili zadržavanja lic ana određenim javnim mejstima ili područjima, ili ko se ne udalji iz grupe koju je ovlašćeni policijski službenik upozorio da se raziđe, čini prekršaj.
I sad ponovo sud odlučio suprotno Zaključku Republičkog štaba.
Sud navodi da “radnja okrivljenog…ne predstavlja prekšraj, jer nisu sadržava sva obilježja prekršaja ” ograničenja kretanja po naredbi državnog organa kojim je gore navedenim članom regulisano da prekršaj čini onaj ” ko ne postupi po naredbi državnog organa u vezi sa ograničenjem ili zabranom kretanja ili zadržavanja lica na određenim javnim mjestima ili područjima” iz razloga što Republički štab za vanredne situacije, koji je donio zaključak nije državni organ, već operatino-stručno tijelo Vlade Republike Srpske, a niti je navedeno d aje bilo upozorenja ovlaštenog policijskog službenika okrivljenom da se raziđe iz grupe, i da li je isti postupio, ili ne po upozorenju” navodi se u obrazloženju presude.
Podsjetimo, Ustavni sud Republike Srpske utvrdio je da zaključci Republičkog štaba za vanredne situacije o ograničenju i zabrani kretanja na teritoriji RS-a od 31. marta, 6. aprila, 27. aprila i 5. maja 2020. godine, u vrijeme važenja, nisu bili u saglasnosti sa Ustavom, Zakonom o zaštiti i spasavanju u vanrednim situacijama i Zakonom o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti
Ustavni sud je utvrdio da je Republički štab za vanredne situacije, donoseći osporene zaključke, prekoračio svoja ovlašćenja operativno-stručnog tijela formiranog za koordinaciju i rukovođenje prilikom zaštite i spasavanja na teritoriji RS-a, shodno relevantnim odredbama Zakona o zaštiti i spasavanju u vanrednim situacijama”
Ustavni sud je utvrdio da navedeni štab nije bio ovlašćen ni da, u smislu odgovarajućih odredaba Zakona o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti, ograniči kretanje u zaraženom i ugroženom području, a imajući u vidu nadležnosti ministra zdravlja i socijalne zaštite u ovom kontekstu.
Ustavni sud je konstatovao da se samo zakonom mogu uvesti ograničenja kretanja ukoliko je to neophodno radi zaštite bezbjednosti i zdravlja ljudi, te da Republički štab za vanredne situacije nije bio ovlašćen da osporenim aktima ograniči i zabrani kretanje na teritoriji Republike Srpske.
Postupajući na ovakav način, ocijenio je Ustavni sud, ovo tijelo je, suprotno Ustavu, na sebe preuzelo zakonodavna ovlašćenja Narodne skupštine RS, čime je postupilo suprotno garantovanim načelima vladavine prava i podjele vlasti”
Narodna skupština Republike Srpske ukinula je 21.maja vanredno stanje koje je u tom entitetu uvedeno skoro dva mjeseca ranije s obrazloženjem kako će to pomoći sprječavanju širenja epidemije prouzročene koronavirusom.
Odluka o ukidanju vannrednog stanja u Republici Srpskoj značila je i ukidanje policijskog časa koji je od 28.marta neprestano bio na snazi svake noći, a povremeno je produžavan i na dane vikenda kako bi se na minimum smanjilo kretanje ljudi.
Dan kasnije, na sjednici održanoj 22. maja, Republički štab za vanredne situacije donio je odluku da se od te večeri ukida policijski čas na teritoriji Republike Srpske.
Republika Srpska tokom ta dva mjeseca imala je najrestriktivnije mjere a tokom zabrane kretanja pripadnici policije patrolirali su ulicama Republike Srpske, marljivo se boreći protiv korona virusa. Mnogi građani bili su ogorčeni ovakvim mjerama, pa je u jednom momentu bilo upitno i da li se smije izlaziti iz kuća i baciti smeće u kontejner.
U takvim tvrdim mjerama, jasno je da je kretanje virusa bilo ograničeno i da smo u tom periodu prošli relativno dobro. Međutim, tvrdi lockdown ozbiljno je ugrozio ekonomiju, a mnogi se pitaju da li je tvrdi lockdown krivac za trenutni veći broj novozaraženih. Sve veći broj stručnjaka naime tvrdi da neće biti drugog talasa korone, te da restriktivne mjere samo produžuju rok trajanja epidemije.
Jasno je da zdravstveni sistem trpi najviše i da preventivne mjere kod pojedinaca daju rezultate, međutim samo ukoliko se mjere poštuju kod svih i prema svima. Selektivna primjena nije dobra.
Tokom vanrednog stanja sva vlast bila je u rukama predsjednice RS Željke Cvijanović, koja je mogla donositi uredbe sa zakonskom snagom dok je parlament bio suspendovan.
Sve Uredbe je naknadno potvrdila Narodna skupština Republike Srpske.